Людзьмі звацца...

[tarik]

А хто там iдзе

А хто там iдзе, а хто там iдзе
У агромнiстай такой грамадзе?
- Беларусы.

А што яны нясуць на худых плячах,
На руках у крывi, на нагах у лапцях?
- Сваю крыўду.

А куды ж нясуць гэту крыўду ўсю,
А куды ж нясуць напаказ сваю?
- На свет цэлы.

А хто гэта iх, не адзiн мiльён,
Крыўду несць наўчыў, разбудзiў iх сон?
- Бяда, гора.

А чаго ж, чаго захацелась iм,
Пагарджаным век, iм, сляпым, глухiм?
- Людзьмi звацца.(с)

Беларускія сыны

Па беларускім бітым шляху,
Б'ючы ў кайданавы званы,
Брыдзе чужынец, а з ім побач
Хто?
— Беларускія сыны!

У беларускім вольным краі,
З ярэмнай збрыўшы стараны,
Царыць чужынец, а ў паслугах
Хто?
— Беларускія сыны!

Над беларускай беднай хатай,
Як полка вырвана з труны,
Вісіць чужы сцяг, а трымае
Хто?
— Беларускія сыны!

У Беларусі спеў чужацкі,
Як над касцямі грутаны,
Крумцяць чужынцы, а іх складам
Хто?
— Беларускія сыны!

На беларускім буйным полі
З вясны да новае вясны
Растуць крыжы, а пад крыжамі
Хто?
— Беларускія сыны!

На сход!

На сход, на ўсенародны, грозны, бурны сход
Ідзі, аграблены, закованы народ!

Як роўны йдзі жыхар між роўных жыхароў,
Аддай на суд свае ўсе крыўды, слёзы, кроў.

Аб вечным катаванні, здзеку далажы
I пакажы на курганы і на крыжы.

I аб раскопаных магілах не забудзь,
Дзе груганы тваіх там продкаў косці рвуць.

Як гналі пот з цябе паны і каралі,
Як гналі проч цары з радзімае зямлі.

Як Бацькаўшчыну тваю рэжуць на кускі,
Як гібнеш з дзецьмі ты ад катняе рукі –

Аддаці ўсё на суд, на ўсенародны сход
Ідзі, аграблены, закованы народ!

Час!

Час склікаці ўжо грамаду
На вялікую нараду,
На вялікі сход!
Хай рассудзіць, хай разважа,
Слова цвёрдае хай скажа,
Скажа сам народ!

Як жыць мае, пажываці
Ў родным краі, ў роднай хаце,
Як заводзіць лад:
Ці жыць далей у няволі,
Ці разжыцца новай доляй,
Новы ўзнесць пасад.

Доўга людзі ўдзень блудзілі,
Крыўду, слёзы, кроў пладзілі,
Усё не ўмелі жыць, —
А сягоння ўжо не тое, —
Усходзе сонца залатое
Роўна ўсім свяціць.

Ходзіць ходырам свет цэлы,
Смела ў бітву йдзе нясмелы,
Ў бой за лепшы час.
Дык і нам цапы і косы
Час браць з вышак, покі росы
Воч не згрызлі ў нас.

Хай званы зазвоняць з жарам,
Хай музыка ў струны ўдара!
Гэй, паўстань, народ!
За сябе сам пастаяці
I за Бацькаўшчыну-маці
Йдзі, народ, на сход!

Ворагам Беларушчыны!

Чаго вам хочацца, панове?
Якi вас выклiкаў прымус
Забiць трывогу аб тэй мове,
Якой азваўся беларус?

Чаму вам дзiка яго мова?
Паверце, вашай ён не ўкраў,
Сваё ён толькi ўспомнiў слова,
З якiм радзiўся, падрастаў.

Цяпер i вы загаварылi,
З апекай выйшлi, як з зямлi;
А што ж дагэтуль вы рабiлi?
А дзе ж дагэтуль вы былi?

Ваш брат i цёмны, i галодны;
Хацiнка свой зжывае век;
I век не знаў ён дум свабодных,
I крыўдзiў свой брат — чалавек.

Вам страшна нашай слёзнай песнi
I жальбы страшна вам глухой?
Вам жудка сонца напрадвеснi?
Мiлей вам холад з цемнатой?

А што ж вам беларус такога
Пасмеў зрабiць, пасмеў сказаць?
Эх, трэба ўчыць яшчэ вас многа,
Як свайго брата шанаваць!

Эх, кiньце крыўдамi кармiцца, —
Кожны народ сам сабе пан;
I беларус можа змясцiцца
Ў сям'i нялiчанай славян!

Напасцю, лаянкай напраснай
Грудзей не варта мазалiць!
Не пагасiць вам праўды яснай:
Жыў беларус i будзе жыць!

Не столькi “хамскiя” натуры
На карках вынеслi сваiх!
I свiст даношчыкаў пануры,
Паверце, не запудзiць iх!

К свабодзе, роўнасцi i знанню
Мы працярэбiм сабе след!
I будзе ўнукаў панаванне
Там, дзе сягоння плача дзед!

Гэй,наперад!

Гэй, наперад, покі сэрца
Б'ецца, рвецца на прастор,
Годзе млеці ў паняверцы;
Гэй, да сонца! гэй, да зор!
Хай бацькі стагналі ўчора,
Йшлі на той свет без пары;
Сёння ў нашай моцы гора,
Мы — жыцця гаспадары!

Думка ў думку, дружна, смела
Ўсе наперад грамадой!
Кожны ведай сваё дзела,
Знай, за праўду крэпка стой!

К новай долі шлях нам ляжа,
Як на небе Млечны Шлях,
Слова, дум ніхто не звяжа,
Жыць, цярпець не будзе страх!

I не стане больш пакуса
Першых-лепшых з боку браць,
Славяніна-беларуса
Вечна ў лапці абуваць.

Дык наперад, покі сэрца
Б'ецца, рвецца на прастор,
Годзе млеці ў паняверцы!
Гэй, да сонца! гэй, да зор!